De inname van voldoende lang keten omega-3 vetzuren (n-3 LC-PUFA) gaat gepaard met verschillende gezondheidsbevorderende effecten, waaronder de preventie van hart- en vaatziekten en een optimale visuele en cognitieve ontwikkeling. De belangrijkste bron van deze vetzuren is momenteel vis, maar de dagelijks aanbevolen hoeveelheid wordt in de meeste westerse landen niet bereikt. Een aanrijking van
levensmiddelen met microalgen, ééncellige aquatische organismen die de primaire producent zijn van n-3 LC-PUFA, biedt potentieel. Niet alleen vormen microalgen een duurzaam alternatief voor de slinkende visvoorraad, maar ook een wijziging in eetgewoontes is bij een aanrijking van levensmiddelen niet vereist waardoor een groter deel van de populatie bereikt wordt. Dit wordt echter bemoeilijkt door het feit dat n-3 LC-PUFA erg gevoelig zijn voor oxidatie, wat een daling in nutritionele waarde, het ontstaan van sensorische afwijkingen en de vorming van potentieel toxische producten met zich meebrengt.
Tomaatgebaseerde producten (soepen, sauzen, sappen… op basis van tomaat) zijn een interessant product om aan te rijken, aangezien ze verschillende antioxidanten bevatten die de oxidatie zouden kunnen inhiberen. Bovendien worden ze wereldwijd aan grote hoeveelheden geconsumeerd en maken ze deel uit van een gezond dieet. Wel worden bij hun vervaardiging veelal mechanische en thermische processen gebruikt die een invloed kunnen hebben op de n-3 LC-PUFA. De vraag stelt zich dus of het verkrijgen van een n-3 LC-PUFA rijk tomaatgebaseerd product door aanrijking met microalgen technisch haalbaar is op vlak van vervaardiging en op vlak van oxidatieve stabiliteit.
Om hierop een antwoord te vinden werd de aanrijking van een tomatenmatrix onderzocht met vier verschillende n-3 LC-PUFA rijke microalgen (Nannochloropsis, Phaeodactylum, Isochrysis en Schizochytrium). Het effect van behandeling werd nagegaan door blootstelling aan een hoge druk homogenisatie en een pasteurisatie of sterilisatie. De oxidatieve stabiliteit van de bekomen producten werd opgevolgd in een bewaarexperiment. De gebruikte microalgen vertoonden duidelijke verschillen op vlak van energievoorziening (fotoautotroof vs. heterotroof), samenstelling en celwand zodat inzicht verkregen kon worden in de bepalende factoren voor het verkrijgen van een oxidatief stabiel product rijk aan n-3 LC-PUFA.
Uit de resultaten bleek dat behandeling geen effect heeft op het n-3 LC-PUFA gehalte van de aangerijkte tomatenmatrices. Het aangerijkte product kan dus ook na zijn verwerking beschouwd worden als n-3 LC-PUFA rijk. De tomatenmatrix leek hierbij een beschermende rol te spelen. De resultaten van het bewaarexperiment toonden een duidelijke tegenstelling: de tomatenmatrices aangerijkt met een heterotrofe microalg (Schizochytrium) vertoonden oxidatie, terwijl degene aangerijkt met een fotoautotrofe microalg (Nannochloropsis, Phaeodactylum of Isochrysis) oxidatief stabiel bleven. Een karakterisatie van de verschillende suspensies voor en na bewaring wees uit dat vooral de aanwezigheid van bepaalde carotenoïden, antioxidanten die enkel voorkomen in fotoautotrofe algen, hierbij van belang is.
De resultaten van dit onderzoek wijzen dus op het potentieel van fotoautotrofe microalgen als alternatieve bron van n-3 LC-PUFA. Een aanrijking van tomaatgebaseerde producten met deze algen leidt immers tot oxidatief stabiele n-3 LC-PUA rijke producten. Bovendien moedigen ze aan om in te zetten op duurzaamheid, aangezien fotoautotrofen deze nuttige componenten via fotosynthese produceren uit koolstofdioxide.
Wil je Robbe aan het werk zien? Kom dan naar de finale van de VBI Student Research Awards op 10 oktober in de Aula van de 2e Hoofdwet in Leuven en help hem de hoofdprijs te bemachtigen! Meer info.